Cấu trúc và chế tạo perovskite Perovskit (cấu trúc)

Cấu trúc perovskit

Công thức phân tử chung của các hợp chất perovskite là ABO3 với AB là các iôn (cation) có bán kính khác nhau. Ở vị trí của iôn Ôxy, có thể là một số nguyên tố khác, nhưng phổ biến nhất vẫn là ôxy. Tùy theo nguyên tố ở vị trí B mà có thể phân thành nhiều họ khác nhau, ví dụ như họ manganite khi B = Mn, họ titanat khi B = Ti hay họ cobaltit khi B = Co...

Thông thường, bán kính iôn A lớn hơn so với B. Cấu trúc của perovskite thường là biến thể từ cấu trúc lập phương với các cation A nằm ở đỉnh của hình lập phương, có tâm là cation B. Cation này cũng là tâm của một bát diện tạo ra bởi các anion O. Cấu trúc tinh thể có thể thay đổi từ lập phương sang các dạng khác như trực giao hay trực thoi khi các iôn A hay B bị thay thế bởi các nguyên tố khác mà hình thức giống như việc mạng tinh thể bị bóp méo đi, gọi là méo mạng Jahn-Teller.

Ảnh SEM của mẫu gốm perovskite La0,2Ca0,8MnO3 (chế tạo tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội) và các đường cong từ nhiệt thể hiện các vùng tính chất khác nhau của vật liệu: sắt từ trong dải nhiệt độ từ 200 K đến 300 K, phản sắt từ ở dưới 200 K.

Kỹ thuật chế tạo

Do perovskite là một vật liệu gốm nên các chế tạo perovskite phổ biến nhất là kỹ thuật gốm, hay còn gọi là kỹ thuật phản ứng pha rắn. Các nguyên liệu ban đầu là các ôxit của các kim loại được nghiền trộn trong thời gian dài để tạo sự đồng nhất, sau đó được ép thành viên và nung thiêu kết ở nhiệt độ cao để tạo ra phản ứng perovskite hóa (phản ứng pha rắn). Phương pháp này có ưu điểm là rẻ tiền, đơn giản, dễ dàng tạo ra vật liệu với khối lượng lớn.

Ngoài ra, perovskite có thể được chế tạo bằng các phương pháp phản ứng hóa học khác nhau ví dụ như phương pháp sol-gel, phương pháp đồng kết tủa, với ưu điểm là cho vật liệu có chất lượng cao nhưng lại hạn chế khả năng tạo vật liệu với khối lượng lớn.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Perovskit (cấu trúc) http://www.springerlink.com/content/814116qx40712u... http://wikis.lib.ncsu.edu/index.php/Perovskite http://cst-www.nrl.navy.mil/lattice/struk/e2_1.htm... http://prola.aps.org/abstract/RMP/v73/i3/p583_1 http://dx.doi.org/10.1016/S0038-1098(01)00033-3 http://dx.doi.org/10.1016/j.jmmm.2003.12.074 http://dx.doi.org/10.1016/j.jmmm.2006.07.025 http://dx.doi.org/10.1016/j.jmmm.2006.10.786 http://www.sciencemag.org/cgi/content/summary/276/... http://www.bulletin.vnu.edu.vn/btdhqghn/Vietnamese...